Forpus Papağanı Evcilleştirme Eğitimi

Dikkat! Yavrudan Forpus baktığım ve bakan kişilerle olan etkileşimlerimden elde ettiğim bilgilerdir.

Eğlenceli, cesur, enerji dolu, komik davranışlar sergileyen bir o kadar da akıllı ve sosyal bir tür olan Forpus Papağanı'nızı çoğunlukla yem yerken, oyun oynarken ve nadiren sakin bir şekilde otururken göreceksiniz. Laboratuvar çalışmaları Forpus papağanlarının sosyal etkileşim ile en iyi öğrenen papağanlardan biri olduklarını göstermiştir. Korkusuzluk ise en belirgin özellikleridir. Ara sıra huysuz ve kıskanç olabilirler. Özellikle üreme dönemlerinde hormonal değişiklikten dolayı problemler olabilir. Bunlara rağmen tek bakılan Forpus papağanı en iyi evcil hayvanlardandır. Aynı kafeste 2 tane bakıldığında ara sıra kıskançlıklar ve ufak saldırmalar olacaktır. Ama bu demek değil ki tek bakılmalarını onaylıyorum. Dünyadaki her canlı gibi Forpuslar da çiftleriyle birlikte yaşamalı.

          Bir Forpus Papağanı sahipleneceksiniz, öncelikle kaç günlük olduğunu öğrenmelisiniz. Forpuslar 30-32 günlükken yuvadan çıkabilirler ancak yeme düşmeleri daha geç olabilir. Bu yüzden emin olmadan yavrular annelerinden ayrılmamalıdır, bu süre 40-42 günü bulabilir. 40 günlük ile de 60 günlük yani 2 aylık yavru almanızı öneriyoruz. Çünkü 2. aydan sonra eğitmek, evcilleştirmek zorlaşıyor. Cinsiyet ile ilgili olarak muhabbet kuşlarında olduğu gibi erkek kuşa yönelmek doğru değil. Muhabbet kuşlarında ilk önce erkek kuş tercih edilmesinin nedeni erkek kuşların konuşma yetisinin daha fazla oluşundandır. Bu demek değildir ki dişi kuşlar konuşmaz. Dişi muhabbet kuşları erkeklere nazaran daha az kelime konuşur ve üretim zamanı gelince konuşmayı unutabilir, bırakabilirler. Forpuslar için konuşma yeteneğinin çok fazla olmadığını önceki yazımızda belirtmiştik. Ama sıkı, disiplinli bir eğitim ve yoğun ilgi ile konuşturanlar olduğunu biliyoruz. Burada cinsiyet seçiminde şunu belirtmek isterim: Dişi Forpuslar daha seyrek ve daha az can yakacak şekilde ısırmaktalar, erkek Forpusların gagaları daha güçlü. Erkek Forpusların ise ötümleri daha güzel. Tabi bu göreli bir konu. Ben Forpusların sesinden asla rahatsız olmadım ama muhabbetlerden olabiliyorum. Bu şekilde kıyasladığımda vardığım sonuçtur. Cinsiyet seçiminde karar size kalmış. Genel olarak dişiler daha pofuduk yapılı, kendini sevdirip kaşıtıyorlar ve erkekler daha ince ve dişilere göre uzun yapılı ve daha hareketliler.

          Yavrunuzu sahiplendiniz ve sıra kafes seçiminde. Kafesin demirleri sert, demir aralıkları ise dar olmalı. Esnek ve geniş aralıklı kafesler küçük bir tür papağan olsalar da gagaları güçlü olan Forpuslar için uygun değil. Ayrıca kafeste oyuncak, salıncak vb mutlaka olmalı. Tüm kuşlarda ahşap tünekler kullanılmalı. Suları günlük değiştirilmeli ve kafeste mineral bloğu ya da kalamar (mürekkep balığı) kemiği bulunmalıdır. Yemleri ise çeşitli tohumlarla zengin olmalı, her gün üzerine yeni yem eklenmeli veya üflenerek temizlenmelidir. Muhabbet kuşlarında da yem ve su kadar hayati olan, yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olan, eksikliğinde sindirim ve alakalı sorunlar ortaya çıkaran kuş kumu Forpuslar için de gereklidir. Yalnızca Forpusunuz için daha iri taneli kuş kumu almalısınız. Ayrıca meyve ve mama ile de desteklemelisiniz. Suyuna da muhabbet kuşu vitaminlerinden haftada 2 kere koymanız yararlı olacaktır.

          Yavru iken aldığınız Forpus Papağanını evcilleştirmeniz ve eğitmeniz en kolayıdır ama her canlıda olduğu gibi eğitim bir süreç ister. İnatçı ve kararlı bu papağan ile iletişiminizde sizi deneyecek ve bazen zorlayacaktır. Bu süreçte güzel sonuçlar alacağınızı düşünerek başlamak ve sabırlı olmak ön koşuluyla sevginizi ve sahibi olduğunuzu hissettirmeye çalışmalısınız.

          İyi bir Forpus Papağanı sahibi olmak için yapmanız gereken günde en azından 15 dakikanızı ona ayırmak olacaktır. Sonuç almak için yapılması gereken bu zamanı kaliteli geçirmektir.

Evcilleştirme İpuçları

          Bir düşünün: Elleriniz yok, kanatlarınız var ama henüz tam olarak kullanamıyorsunuz. Size doğru gelen kocaman bir canlı var. Kendinizi nasıl korursunuz?
Tabiki ayaklarınız ve gaganızla. Önce kaçacaklar. Çırpınacaklar. Yaklaştınız ve kaçacak yer kalmadı sizi korkutmak için ısıracaklar. Hem de cüsselerine oranla etkili bir şekilde canınızı yakabilirler. Bu noktada Forpus Papağanınızı evcilleştirmek için yapılabilecekleri listeleyelim:

• İlk hafta en azından 4-5 gün kafesten dışarı çıkarmayın. Amacımız kafesini evi olarak benimsemesi ve evinizin şekline de uzaktan alışması. Uçmaya başladığında ben burayı daha önce görmüştüm hissi oluşması için :) 

• Yavru iken aldığınızı düşünerek yemi kafesin tabanına serpmelisiniz ki yem kabını buluna ve yavru tedirginliğini üstünden atana kadar aç kalmasın.

• İlk gün hiç elinizle kafese veya kuşa yaklaşmamanızı öneririm. Önce yer değiştirmenin şokunu yol yorgunluğunu atsın. Kafese koymadan yemini suyunu kumunu ve diğer aksesuarlarını yerleştirmiş olun. İlk gün kuşunuzu kafesine koyduktan sonra ekleme ve çıkarma yapmamaya özen gösterin.

• Ertesi gün ne çok kısık ne çok yüksek bir sesle konuşarak, sabırlı ve sakin bir şekilde kafesin içinde baş parmağınızı karnına doğru götürmeye çalışın. ilk etapta kaçabilir, çırpınabilir. 10-15 dakika elinizi sabırla kafesin içinde tutun ve o esnada konuşmaya devam edin. Ona doğru hamle yapmayın. Bunu yaparak elinizin zarar vermeyeceğini gösteriyorsunuz. Kafasını boynunu kaşımayı deneyin. Baktınız sizden kaçıyor, diğer maddeye geçiyoruz.

• Altını çizerek söylemeliyim ki ASLA KUŞLARIMIZI EĞİTMEK İÇİN AÇ BIRAKMIYORUZ. Sabah uyandığında hiç yem yemeden veya gece uzun zaman önce yem yediğini gördüğünüzde elden yem yedirmeyi deneyin. Isırılmaktan korkuyorsanız elinize dal darı, yok ben cesur yüreğim diyorsanız paraket yeminden kenevir, çekirdek ve yulaf ayıklayıp iki parmağınıza alıp ağzına yaklaştırın. Burada amaç size/elinize güvenmesini sağlamak. Ayrıca yem ve su değiştirirken de sakin ve yavaş hareketler ile halletmelisiniz. Isırıldığınızda sesli veya hareketli tepki vermemeye çalışın (bazen zor olabilir). Çünkü tepkimiz bu davranışını pekiştirecek daha da fazla ısırmasına neden olacaktır. Eğer bu şekilde üstüne düşer ve güvenini kazanır sevginizi hissettirirseniz 1 günde bile ısırmayı bıraktırabilirsiniz. Değişime siz de inanamayacaksınız. Ama maksimum 1 haftada ısırması azalacaktır.

• İlk günler hüsranla sonuçlanıyor ve vazgeçmeye yakınsınız. Asla! Tam da size güvenmeye başladığı anda geri dönmüş olursunuz. Şimdi yardım alacağız: Zili olan bir oyuncağı kapısına asın. Elinizle zili sallayıp şıngırdatın dikkatini size çekmeye çalışın. Bu arada elinizde yem de olsun. Ses dikkatini çekip size doğru hamle yapmasını sağlamak 1. adım. Zile geldiğinde yemden almasını sağlamak 2. adım. Bu 2 adımı da yapmaz size yönelmezse diğer maddeyi uygulayın.

• Forpusunuz ile romantik dakikalar:) Bu aynı zamanda parmağa/ele atlaması için de uygulanabilecek bir eğitim: Bulunduğunuz odanın ışığını kapatın. Telefon ya da gece lambası ışığı ile loş bir ortam oluşturun. Elinizi karnına götürün ve atlaması için ona doğru parmağınızı itin. Parmağınıza geldiğinde yavaşça kafesten çıkarın. Işığa yaklaştırmamaya dikkat ediyoruz. (Kuşlar aydınlıkta bizden daha iyi görürken loş bir ortamda bizim gördüğümüz kadar göremezler.) Diğer elinizin baş parmağını az önce kafesten alırken yaptığınız gibi karnına götürüp atlamasını sağlayın. Bu şekilde loş ışıkta parmaktan parmağa elden ele geçirip güvenini kazanmaya ve elinize alışmasını sağlamaya çalışın. Eğer olur da uçarsa hemen konduğu yere yine elinizi uzatın ve adım atmasını sağlayın. ASLA YAKALAMAYIN. En başta dediğim gibi sizden 2000-3000 kat büyük bir canlının sizi sıkı sıkı eline almasını istemezsiniz. (Dip not: ağırlıkları 25-35 gr civarındadır.)

• Daha kompleks eğitimler için size alıştığını elinizden yem yemeye başlamış olduğunu düşünerek yazıya devam edelim. Ee artık bu kadar ilgiye sevgiye bir iki haftada alışmış evinizin yeni bireyi olmuştur. Öncelikle çağırdığınızda gelmesi için ismini söyleyip ardından belirlediğiniz bir hareket (ben parmak şıklatıyorum ama siz ıslık ile birlikte de elinizi gösterebilirsiniz veya kliker kullanabilirsiniz vs.) ile bıkmadan usanmadan çağırın. Gidip elinizle bulunduğu yerden almayın. İlla ki sıkılacak ve merak edecek yanınıza gelmek isteyecektir. Hele ki tek bakıyorsanız.

• Tüm papağanlar gibi Forpuslar da kemirmeye oyun oynama bayılırlar. Bu nedenle hem kafesin içinde hem kafesin dışında ahşap oyuncaklar koyup parkurlar oluşturabilirsiniz. Oyuncaklarının hepsini bir anda kafesine yerleştirmeyin. Değiştirerek hem keşfetmeye meraklı olduklarını hem de sıkılmadan hevesle oynadıklarını göreceksiniz. 

Uyarılar

• Papağanınız kafesin dışındayken zararlı yiyecekleri ve içecekleri (tohum, meyve, sebze, yumurta ve su dışındaki her şey!) aynı alanda bulundurmamalısınız. Çünkü çok meraklılar ve her şeyi didiklemeye bayılıyorlar. Ayrıca aynı alanda çiçek beslemek de uygun değildir.

• Papağanlar içinde çoğuna göre daha sakin olsalar da muhabbet kuşlarına kıyasla daha agresiftirler. Isırmayı bırakan bir Forpus, kendine göre bir nedenden kızıp tek seferlik veya kısa bir süreliğine ısırma davranışı gösterebilir veya eşiyle 5 dakika önce birbirlerini kaşıdıklarını gördüğünüz halde biraz sonrasında ufak didişme sahnelerine şahit olabilirsiniz. Burada önemli olan bunu neden yaptığını anlamanız ve çözmeye çalışmanızdır.

• Eğer eş almayı düşünüyorsanız ilk papağanınız ile arasını çok açmamanızı öneririm. Çünkü geç karar verirseniz yeni alacağınız Forpusu ya evcil yetişkin ya da eğitmek için yavru almanız iyi olacaktır. Yetişkin evcil bir papağanı satmak ister misiniz? Ben asla istemem. O nedenle yavru almanız gerecek ve eşler arasında ay farkı çok açılmadan ikinci kuşu almanız en ideali olacaktır.

• Yeni gelen ikinci papağanınız ile size alışan papağanınızı buluşturmadan önce yeni gelen papağanınız için aynı evcilleştirme sürecini yaşamalısınız ve ilk karşılaşmaya kadar ayrı kafeslerde olmalılar. 

• Forpuslar kafeslerine bağlıdırlar ve kafes değişimini sevmezler. Yeni bir arkadaş/eş aldığınızda önce ayrı kafeslerde tutmalısınız. Özellikle dişi Forpus'un kafesi onların gelecekteki üreyebilecekleri kafes olmalıdır. En baştan seçiminizi buna göre yapmanızı öneririm.

Forpusseverler,
Sohbet tadında ortak bir noktada buluşmuş olmayı temenni ediyorum. Sizler de yaşadığınız olayları ve farklılıkları, edindiğiniz deneyimleri bizimle paylaşarak bu yazıya katkıda bulunabilirsiniz.
Jako aşktır, muhabbet kuşu her evde en azından bir kez bakılmalıdır ama Forpus Papağanı anlatılmaz yaşanır.

Yavru Forpus Papağanı

PAYLAŞ

Yazar: Canan Öğretmen